“Ohol hori zozketatzeko al da?” galdetu du bederatzi urteko neska koxkor batek, ikasleen barre algaren artean Mikelek hitza hartu eta gaztetan itsasoan izandako esperientziez hizketan hasi denean. Berehala, etxera ekarri du surfeko imajinarioa, gure kostaldera, Euskal Herriko surflari eta olatuetara, Getaria zein Mundakako ur-hautsietara... Playa Gris bezala ezagutzen denak, bazuen lehenagotik izen euskaldun eder bat, Planeixa. Zergatik erabili beraz, erdarazko izen itsusi hori?
Euskal Herriak surfeko mundu gazian geroz eta presentzia handiagoa du, mundu mailan puntan dabiltzan surflariak izateaz gain, hemengo industria ere geroz eta indartsuagoa baita; oholak egiten hamarkadak daramatzan Pukas etxeak nazioartean mugitzen ditu bere produktuak, eta Aizarnazabalen egin berri duten Wavegarden olatu artifizialak ere atzerrira begirako proiekzioa du.
Euskarak olatu artean duen presentzia, ordea, ez da Euskal surfak duen sasoi horrekin batera indartu. Ikasleen artean geroz eta surflari gehiago dagoela ikusita, gabezia horren kontzientzia pizteko asmoz antolatu dute Zaraguetakoek Mikelen hitzaldia.
Txikitatik uretan, itsas-parteak begiratzerakoan, surferako leku zein materialaz hitz egitean... euskaraz egiteak duen garrantzia azpimarratu die Agotek gaztetxoei “zuek baitzarete etorkizunean etxean zein munduan barrena olatuak hartzen ibiliko diren surflariak.”
Txikota, olatu gandorra, ohola, olatu aldia, tutua, ur-hautsia... bezalako hitzak erabiltzea trakets egin zaigunok, badugu ondorengoei altxor txiki horiek erakutsi, erakargarri egin eta ingeles zein gaztelerakoak bezain baleko direla erakusteko ardura. Ezean, ezin kexatuko gara ilobak surf egitera eramatea serie edo inbentoa bezalako hitz inportatuak erabiliz eskatzen badigu.
Hitz horien transmisioak adina garrantzia du, bestalde, haurrei erakusten dizkiegun erreferenteak euskaldunak izatea, bertakoak. Hartara, haurrek txikitatik lotuko dituzte euskararekin beren kirol-ereduak: Europako olatu handienetan ibiltzeagatik ezagun egin diren herritarrak.
Ingelesez edo gazteleraz mintzo diren puntako surflarien bideo, erreportaje edo elkarrizketak eskura ditugu nonahi. Euskaraz mintzo direnenak, aldiz, lapernak bezala, ezkutuan eta freskatuko dituzten olatu zipriztinen zain.
Goazen ba, lanpernatara!
Iñigo Gaiton